9 Temmuz 2015

50’li yılların en iyi 10 bilimkurgu filmi


Bilimkurgu sineması, 50’li yıllara kadar korku ve western gibi türlerin gölgesinde kaldı. 30’lu ve 40’lı yıllardaki denemeler atılım yapmasına olanak vermedi. 2. Dünya Savaşı’nda atom bombasının kullanılmasının karanlık bir geleceği işaret etmesi ve bunun yanında bilimsel gelişmelerle bilimkurguya olan ilgi artmaya başladı 50’li yıllarda. Ancak bu dönemde türün üretim anlamında bir altın çağa girişinin başlıca sebebi Soğuk Savaş’tı. Soğuk Savaş paranoyasının tüm ülkeyi etkisi altına alması, sinemayı da doğrudan etkiledi ve reaksiyon gösteren tür de doğal olarak bilimkurgu oldu. Soğuk Savaş’ın bilimkurgu sinemasındaki tezahürü uzaylı istilası filmleri biçimindeydi. Bilinmeyenle yapılan savaş ve düşmanın bir şekilde def edilmesi, Amerikan halkı için üzerlerindeki stresi atmanın, rahatlamanın bir yoluydu. Uzaylılar bir bakıma Rusları temsil ediyordu denilebilir. İster uzaylılar ister Ruslar olsun, düşman gökyüzünden gelecekti. Bu, 50’ler bilimkurgu sinemasının ana hatlarını belirleyen en önemli faktördü.

50’li yıllarda bilimkurgu alanında üretim anlamında bir patlama yaşansa da, tür belli kalıpların dışına çıkamıyor, seri üretim mantığıyla birbirinin kopyası filmler çekiliyor ve derinlik yakalanamadığı için de dönem boyunca yerinde sayıyordu bilimkurgu sineması. Hal böyle olunca seyirci -ilgisini eksik etmese de- izlediklerini ciddiye almıyordu. Yine de 50’li yılların ikinci yarısından itibaren The Incredible Shrinking Man (1957) ve On the Beach (1959) gibi o bahsettiğimiz derinliğe sahip birkaç film çıkageldi ve 60’lı yıllarda yaşanacak değişimin ilk sinyalleri verilmeye başlandı diyebiliriz.

Elbette genellikle mutasyon geçirmiş canavarlar da bu dönem bilimkurgusunun gözde temalarından biriydi. Creature from the Black Lagoon (1954), Them! (1954) The Qutermas Experiment (1955), It Came from Beneath the Sea (1955) ve Japon sinemasından çıkan Gojira (1954) gibi pek çok örnek verilebilir. Listeme almasam da uzaya açılan Destination Moon (1950), Howard Hawks’ın John Carpenter’ın The Thing’i ile bildiğimiz roman uyarlamasının ilk versiyonu The Thing from Another World (1951) ve dönemin yüksek bütçeli yapımlarından War of the Worlds (1953) gibi 50’li yıllar bilimkurgusunun kayda değer örneklerinin adlarını da anmak istedim.


1- Invasion of the Body Snatchers (1956)
2- The Day the Earth Stood Still (1951)
3- The Incredible Shrinking Man (1957)
4- Forbidden Planet (1956)
5- Gojira (1954)
6- On the Beach (1959)
7- The Curse of Frankenstein (1957)
8- The Fly (1958)
9- 20.000 Leagues Under the Sea (1954)
10- Creature from the Black Lagoon (1954)