Roald Dahl’ın 1964’te yayımlanan ve kısa zamanda dünya çapında bir popülerlik kazanan çocuk kitabı Charlie and the Chocolate Factory (Charlie’nin Çikolata Fabrikası), 1971’de Mel Stuart’ın kamera arkasına geçtiği ilk sinema uyarlamasına kavuşmuştu. 2000’li yıllara gelindiğinde başarılı bulunan filmin yeniden çekilmesi gündeme geldi. Remake çağında şaşırtıcı bir karar değildi bu. Zaten esas alınan Mel Stuart’ın filmi değil Roald Dahl’ın kitabı oldu. Dahl’ın kurduğu dünyaya yabancı olmayan bir isim olan Tim Burton’ın yönetmen koltuğuna oturduğu proje, ilk uyarlamayı da geride bırakmasını bildi.
* Öncelikle iki filmin de genel olarak kitaba sadık kaldığını söyleyelim. Bu anlamda filmlere baktıp karşılaştırma yaptığınızda hemen hemen aynı sahneleri ve hatta aynı diyalogları görürsünüz. İki uyarlama arasındaki en büyük fark, Burton’ın Willy Wonka için bir geçmiş düşünmesidir. Kitapta olmayan bu detay yeni uyarlamanın hikayeye getirdiği en önemli yenilik kesinlikle. Willy Wonka’nın babasıyla ilişkisi ve çocukluğuna ilişkin detaylar filmin dramatik yapısını güçlendirmiş. Charlie ve ailesinin yoksulluğu üzerinden dramatize edilen hikaye için büyük bir kazanım bu. Willy Wonka’nın geçmişi, karakteri daha iyi anlamamızı sağlarken aile olgusunun finalde anlam kazanmasıyla çocuklar için iyi bir mesaj da verilmiş oluyor.
* 1971 yapımı film ile Burton’ın versiyonu arasındaki bariz farklardan bir diğeri, Burton’ın hikayeyi bir masala dönüştürmesi. Anlatıcı sesin eklenmesi basit bir değişiklik gibi görünmekle birlikte aslında filmin genel havasını büyük oranda değiştirmiş. Hatta yönetmenin finalde kariyerinin en iyisi Edward Scissorhands’e selam çakma fırsatını da kaçırmadığını söyleyebilirim. Orda “neden kar yağar?” sorusu masalsı anlatının bir parçasıydı. Burton’ın finale yapay kar yağdırma gibi detay eklemesi boşuna değil.
* Görsellik ve sanat yönetimi açısından iki filmi keskin bir şekilde ayırabiliriz. Mel Stuart’ın klasiği 70’li yıllar göz önüne alınırsa daha sade, abartıdan uzaktır. Elbette kitaptaki rengarenk dünyayı görselleştirmede prodüksiyon kalitesi elverdiğince iyi bir iş çıkartılmıştır. Burton’ın filmi ise görselliğiyle göz doldurur. Dünya kasvetli bir yer gibi tasvir edilir. Çikolata fabrikasına girdiğimizde ise bizi bir renk cümbüşü bekler. 2000’li yıllar sinema teknolojisi Dahl’ın klasiğini görselleştirmek, daha göz alıcı ve cazip bir dünya yaratma açısından yeni versiyonun işini kolaylaştırmış. Charlie and the Chocolate Factory’nin bir fantastik komedi ürünü olduğunu düşünürsek, kitabı uyarlamak için günümüz sineması daha uygundur. İsabetli bir yeniden yapım kararı diyebiliriz.
* Ve gelelim en önemli detaylardan bir diğerine; Willy Wonka’ya… 1971 yapımında usta komedi oyuncusu Gene Wilder karaktere can verirken, 2005 versiyonunda eksantrik karakterlerin aranan oyuncusu Johnny Depp’i görüyoruz. Wilder genel olarak rolünün hakkını verse de karakterin senaryodan kaynaklı olarak pek de gizemli olduğunu söyleyemeyiz. Depp ise Willy Wonka’ya öyle bir hüviyet kazandırmış ki, filmin en büyük kozuna dönüşmüş bir anda. Daha önce bahsettiğimiz gibi karaktere bir geçmiş yazılması önemli bir ayrıntıydı. Onun dışında Depp’in role kattıkları saymakla bitmez. Makyajla geçirdiği değişim, sesinini inceltmesi, mimikleri ve bakışlarıyla rol için en iyi seçim olduğunu belli ediyor.
* Burton’ın hikayeye kattıkları içinde araya giren şarkıları azaltma kararı doğru bir seçim. Televizyon odası sahnesinde 2001: A Space Odyssey’e yapılan harika saygı duruşu gibi şık düşünülmüş küçük detaylar seyir keyfini iyice yukarı çekiyor 2005 model Charli and the Chocolate Factory’nin. Sonuç olarak iki film de uyarlama olarak başarılı olsa da Burton'ın farkını ortaya koyduğu açıktır. Eğer filmlerin ikisini de görmediyseniz Burton'ın versiyonunu tercih etmenizi öneririm.
