Efendim, geçtiğimiz günlerde George
Lucas ve Star Wars temalı bir habere yapılan “keşke bu haberi yapan Star
Wars’un bilim kurgu olmadığını bilseydi” şeklindeki abuk yorumu görünce,
-hassas olduğum bir mevzu da olduğundan- delirdim. Ve bir tartışmaya tutuştuk
haliyle. “Star Wars’a bilimkurgu demek bilimkurguyu
anlamamaktır” demesi üzerine de asıl Star Wars bilimkurgu değildir demenin
bilimkurguyu anlamamak olduğunu söyledim. Şimdi bu manifestoyla konuyu açalım.
Star Wars bilimkurgudur çünkü…
1- Değildir diyenlerin savunduğu
fikir, Star Wars’un bir fantezi olması. Evet, Star Wars bir fantezidir. Ancak,
Star Wars’un bir fantezi olması, onun bilimkurgu olmadığı anlamına gelmez. Bu
fikri savunanların sinemaya at gözlüğüyle baktığını, melez türlerden, tür
kırmalarından bihaber olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
2- Star Wars bir Science Fiction-Fantasy ürünüdür. Bilimkurgu özelinde baktığımızda da alt tür olarak ‘Uzay Operası’ vurgusunu
yapmak zorundayız.
3- Varolan gerçekliğin dışına çıkıp,
yeni bir evren tasarlamasıyla Star Wars bir fantezi ürünüdür. Ancak, o evreni
yaratırken bilimkurgusal bir taban kullanır. Bilimin ve insanlığın bugün
ulaşmayı hedeflediği ışın silahları, ışık hızı, yapay zeka vb. türlü bilimsel
verinin gerçeğe dönüştüğü bir evren yaratılmıştır. Bugün, lazer tabancası ve
ışınlanma üzerine ciddi çalışmalar yapıldığını da aklınızdan çıkarmayın!
4- Star Wars bilimkurgu değil demek,
110 yıllık bilimkurgu sinemasını baştan yazmak demek olur. Buna kimin gücü
yetebilir?
5- Star Wars bilimkurgu değil demek,
onun en yakın akrabası Star Trek’i ve hatta Avatar’ı bile yeniden tanımlanmayı
zorunlu kılar.
6- Bilimkurgu edebiyatının ve
sinemasının en büyük temalarından biri de uzay yolculuğudur. Uzay’ı keşfetmek, uzaya
açılmak, yeni dünyalar keşfetmek vb.
7- “Star Wars’a bilimkurgu demek,
bilimkurguyu anlamamaktır” sözüne dönersek, Bu nasıl bir sığ düşüncedir anlamak
mümkün değil. Bilimkurguya sınır koyamazsın! O, seni hayal gücünün gittiği yere
kadar götürür. Bazen felsefe yapar, bazen geyik..! Bazen aksiyona sarılır,
bazen bilinçaltına… Tektipleştirilemez!
8- George Lukas’ın Star Wars’un bir fantezi
olduğunu vurgulamasının kökeninde de kendi fantezisi olması yatıyor. Lukas,
Star Wars’u tasarladığında ve çekmeyi kafasına koyduğunda örnek alacağı çok
önemli eserler yoktu. İlk Flash Gordon serisi, Barbarella belki.. Dolayısıyla
da Lukas’ın kağıt üzerinde tamamen fantezi olarak kurguladığı eser Beyazperde'de canlandığında belki kendisinin de öngörmediği biçimde bilimkurguya açıldı.
İster farkında olsun ister olmasın bir şey değişmez.
9- Büyük bilimkurgu yazarlarından
Phillip K. Dick, bilimkurguyu fanteziden ayırmanın imkansız olduğunu söylüyor
ve şöyle bir çıkarım yapıyor: “Olası olan ya da olanaksız olan nesnel bir şekilde
bilinemez, dolayısıyla da okuyucu ya da seyircinin öznel inanışı belirleyici
unsurdur.”
10- 2. Madde değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez!
Son söz: Star Wars, bana kalırsa %51 fantezi, %49 bilimkurgudur. Ancak, seyircide daha çok bilimkurgu algısı yaratmıştır. (Bende de öyle) Her iki tanım da tek başına eksik kalacaktır.
