En iyi 20 'ilk' film

En İyi 10 Veda Filmi listemin ardından sinema dergileri ve internet sitelerinde birçok kez yapılmış ama benim kendi listemi oluşturmadığım sinema tarihinin en iyi ilk filmleri seçkimi paylaşmak istedim. Listeye geçmeden önce ilk filmlerden bahsedelim biraz.

Bir yönetmenin ilk uzun metraj çalışması kendisi için tüm sanat yaşamı boyunca özel olarak kalacaktır. İlk film, bir yönetmenin seyirciyle ilk buluşması yani ilk heyecan anlamına geliyor. Kötü bir başlangıcın kariyerini başlamadan bitirebileceği endişesi bir yana, başta yapımcı olmak üzere oyuncular ve set çalışanlarına karşı sorumluluk hisseden tecrübesiz bir yönetmenin kontrolünü kaybetmemesi de gerekiyor. Geçmişe dönüp baktığımızda birbirinden ilginç ilk filmler olduğunu görüyoruz. Citizen Kane’i henüz 25 yaşındayken çeken Orson Welles, bu ilk çalışmasını kariyeri boyunca aşamadı. Daima sinemanın en iyileri arasında gösterilen bir ilk film çektiğinizde onun gölgesinde kalmanız şaşırtıcı değil. Stanley Kubrick ise çoğunlukla kötü eleştiriler alan ilk filmi Fear and Desire’dan önemli dersler çıkarıp bir daha tökezlememiş ve hep üzerine koyarak sanat hayatını sürdürmüş bir isimdi. Stüdyo desteği olmadan çekilen ilk filmler ise çok daha kıymetli. Robert Rodriguez'in El Mariachi’nin bütçesini toparlayabilmek için kanını sattığı ve çeşitli deneylere kobay olduğu biliniyor. Darren Aronofsky ise ailesi ve arkadaşlarından topladığı 100 dolarlarla Pi’nin bütçesini denkleştirebilmiş. Alejandro Amenabar’ın ilk çalışması Tesis ise öğrencilik döneminde çektiği tez filmiydi. Verdiğimiz bağımsız örneklerin üçü de birbirinden başarılı, özgün çalışmalardı. Yönetmenlerimizin ellerindeki kısıtlı imkanlara rağmen yeteneklerini, özgür çalışma ortamlarında gösterebildiklerini söyleyebiliriz.

Özgün bir iş olsa da David Lynch'in ilk çalışması Eraserhead'ini, Richard Kelly'nin Donie Darko'sunu, François Truffaut'un Les 400 Coups'unu, Charles Laughton'un The Night of the Hunger'ını ve başka önemli ilk filmleri ilk 20 içerisine sığdıramadım.

Not: Yönetmenlerin belgeselleri, Tv filmleri ve kısa metraj çalışmaları değerlendirme dışında tutulmuştur. İlk sinema filmlerine bakıyoruz.

1- Hiroshima Mon Amour (1959)

2- Citizen Kane (1942)

3- Who's Afraid of Virginia Woolf (1966)

4- The Maltese Falcon (1941)

5- Night of the Livind Dead (1968)

6- Before the Rain (1994)

7- Blood Simple (1984)

8- Reservoir Dogs (1992)

9- The Hunger (1983)
10- The Shawshank Redemption (1994)

11- 12 Angry Men (1957)

12- Being Jonh Malkovich (1999) 

13- Pleasantville (1998)
14- Pi (1998)

15- Delicatessen 1991)

16- Badlans (1973)

17- District 9 (2009)

18- Amores Perros (2000)

19- Easy Rider (1969)

20- Knife in the Water (1962)