26 Haziran 2012

Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi

Büyük Çevirmen ve sinema yazarı Rekin Teksoy'u yakın bir zaman önce kaybettik. Ardında önemli eserler bırakan Teksoy'un 2005'de basılan Dünya Sinema Tarihi; biz sinemaya gönül verenler, özellikle de sinemanın geçmişine merak duyanlar için bir armağan niteliğinde. Şimdi bu muazzam kaynağı tanıtmaya çalışacağım.

Kitap kabaca 26 bölümden oluşuyor. Başlangıçta söz yoktu diyerek başlayan birinci bölümde Tarih öncesinde; duvar resimlerinden fotoğrafa, karanlık odaya ve sinemanın doğuşuna ışık tutuluyor. Sinemanın doğuşu ve ülke sinemalarının öncüleri anlatıldıktan sonra sessiz sinema dönemi, dönemin starları, star sistemi ve sinemanın sese kavuşması kusursuzca anlatılmış. Amerikan Sinemasının Altın Çağı, Avrupa Sinemasının Altın Çağı, Sovyetler Birliğinde Sinema  ve 1930'larda Fransız Sineması gibi bölümlerle yoğun bir bilgi bombardımanı altında sayfalarda kayboluyorsunuz.

Rekin Teksoy, tüm ülke sinemalarına eşit mesafede durmaya özen göstermiş. Bir ülke sineması, Dünya Sineması içerisinde ne kadar yer tutuyorsa elimizdeki kitapta da o kadar yer tutuyor. Dolayısıyla Amerikan ve Avrupa Sineması yine de bir adım önde diyebilirim. Bunun başlıca sebebi Teksoy'un Dünya Sinema Tarihini yönetmen odaklı anlatmayı tercih etmesi elbette. Öyle ki; Alfred Hitchcock, Ingmar Bergman, Federico Fellini ve Stanley Kubrick gibi büyük ustaların filmografileri uzun uzun anlatılmış. Teksoy, bir ülke sinemasını ele alırken öncelikle o ülkenin siyasi atmosferini ana hatlarıyla çiziyor. Mesela İkinci Dünya Savaşı ve Avrupa Sineması başlığı altında Hitler'in iktidara gelişi ve Nazi Almanya'sında Sinema, Mussolini'nin iktidara gelişi ve Faşist İtalya'da Sinema şeklinde bir izlek tutturmuş. Bu da ülke sinemalarının hangi koşullar altında doğup geliştiğini kavramamıza yardımcı olmuş. Akımlara da gereken ehemmiyet verilmiş. Kitabın tek eksiği 'Tür' sinemasına -western dışında- girmemesi

Bu 26 bölüm dışında Dünya Sinema Tarihi, bir kronoloji yapılarak maddelenmiş. Başlangıcından bugüne her  yıl yaşanan önemli gelişmeler; ölümler, Oscar'da kazanlar, festivaller vb. bir çok bilgiye yer verilmiş. Son olarak kuşe kağıda basılmış siyah-beyaz, renkli; afiş, afişet ve filmlerden karelerle görsel olarak da tatmin edici bir kitap oluşturulmuş.
Son söz: Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi, sinema adına ulaşabileceğiniz en iyi kaynak kitap